Bakan Koca açıkladı! Salgında yeni döneme geçiliyor

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, kısıtlamalarla ilgili de konuşurken, "Yeni tedbir düşünülmüyor, var olan tedbirlerin devamından yanayız." dedi. Bakan Fahrettin Koca başkanlığında toplanan Koronavirüs Bilim Kurulu, aşı başta olmak üzere koronavirüse ilişkin son gelişmeleri ele aldı. Toplantının ardından Bakan Koca açıklamalarda bulundu.

Bakan Koca'nın konuşmasından satır başları şöyle;

Çok zor dönemleri vatandaşlarımızın dikkati ve sağlık çalışanlarımızın üstün gayretiyle başarıyla geride bıraktık. Salgının insan sağlığı etkisi yanında çok daha zorlayıcı bir yönü daha var: Hayatımızı planlamamıza engel oluyor.

Hayatın her alanında öngörülebilir bir plan yapmamıza imkan tanımayan bir mücadele dönemindeyiz. Sizlere öngörülebilir bir gelecek sunmak için aşı programını titizlikle ele alıyoruz. Çok yakında hayatımızı planlamamız mümkün olacak.

Salgında yeni dönem
Bu grubun aşılanmasıyla daha önce ışığı gördüğümüz tünelin ucuna doğru ilerliyoruz.

Pazartesiden itibaren il bazında 7 günlük vaka sayılarının ortalaması canlı olarak yayınlanacak. 

Salgın yönetiminde yeni dönemin adı yerinde karar dönemidir.

Salgın yönetiminde yeni dönemin adı yerinde karar dönemidir. Esnafımızın, öğretmenimizin, sağlık çalışanımızın önünü görebileceği, karamsarlıktan uzak bir geleceğe adım adım ilerliyoruz. Tedbirlere bazılarımız uyarak başarımızı sürdürmemiz mümkün değil. Ülkemizin salgın yönetimindeki en büyük gücü vatandaşlarımızın uyumudur.

İkinci doz aşılama bugün başlıyor
28 gün önce sayın Cumhurbaşkanımızın başlattığı aşı programımızda bugün itibarıyla 2 milyon 800 bini aşkın vatandaşımız ilk doz aşılaması tamamlandı. Yarından itibaren ilk aşılanan grubumuzun ikinci doz aşılarına başlıyoruz. Amacımız hedef nüfusumuzun en az 60'ının aşılanmasını sağlamaktır.

Elbette çok yakın bir gelecekte hem aşının üretimi hem de temini bu oranı hedeflediğimiz seviyeye ulaştıracaktır. Aşı tedarikinde tüm ülkeler zorluk yaşamaktadır. Buna ürettiği aşılar kullanıma giren ülkeler de dahil. Her konuda eleştirildik, yaptıklarımız eksik ya da fazla bulundu, her bir eleştiri yönetimi daha iyi nasıl yapabiliriz fikriyle sahiplendik ve birlikte daha iyisi başarmak için kullandık.

70 yaş üzeri yarın aşılanıyor
Yarından itibaren 70 yaş üzeri ve cuma gününden itibaren 65 yaş üzeri vatandaşlar aşı olmak için sisteme tanımlanacak.

Kritik kamu hizmetlerinin aksamadan sürdürülebilmesini sağlamak ve toplumsal mobilizasyonu teşvik etmek amacıyla hafta sonundan itibaren başta kabine üyelerimiz olmak üzere devlet üst yöneticilerini aşılanmaya davet ediyorum.

Farklı ülkelerin ürettiği Kovid-19 aşıları arasında biz tercihimizi inaktif aşıdan yana kullandık. Bunun düşük riskli ve daha etkili olduğunu açıklamıştım. Bu tercihimiz birçok kesimden eleştiri almıştı ancak süreç bir kere daha haklı olduğumuzu gösterdi. Şu anda birçok ülke inaktif aşıya yönelmiş durumda. Aşı koronavirüs mücadelesinde en etkili çıkış yolu olarak görünüyor.

100 milyondan fazla aşı için anlaşma 
Ancak DSÖ Genel Direktörü toplam nüfusu 2.5 milyara ulaşan yaklaşık 130 ülkenin aşıyı temin edemediğini duyurdu. Ülkemiz ise yaklaşık 15 milyon doz aşıyı temin etti ve toplamda 100 milyondan fazla aşı için anlaşmalarını tamamladı.

Yerli aşı projelerimiz günbegün takip ederek hayata geçmesi için gayret sarf ettik. Şu an 17 aşı adayımız var. Bugün en önde giden aşı adayımız için faz-2 insan deneyi çalışmaları başladı. 

Mutasyonlarda son durum
Ardı sıra gelen mutasyon haberleri yeni sorular ve sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Önemli mutasyonları ve etkilerini yakından takip ediyoruz.

Bunlardan 263 tanesi İngiltere varyantı, 23 tanesi G. Afrika varyantı, 106 tane kökeni belli olmayan varyant tespit edilmiştir. İngiltere'de başlayan mutasyonun hastalığın seyrinde değişiklik yapmamakla birlikte bulaşıcılığı artırdığına dair önemli bulgular var.

Mutasyonların varlığı kısıtlamalarla ilgili takvimimizi de etkiliyor. İstediğimiz düşüşü yakalarsak kısıtlamaların yine elbette tedbirler eşliğinde hafifletilmesi en önemli gündemimiz.

Türkiye'deki mutasyonlu virüsler
Yeni tedbirler anlamında şu an var olan tedbirlerin devamından yana olduğunu Bilim Kurulunun ifade etmiştim. Yeni bir tedbir ilavesi şu an düşünülmüyor. Mutasyonların salgının seyrine etkisine fazla olduğunu biliyoruz ama ülkemizde bölgesel farklılığa yol açmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu mutasyon sayıları giderek artmaya devam ediyor ama vaka sayılarında önemli oranda bir etkisinin şu an olmadığını görüyoruz.

Son 2 hafta vaka artışının olduğunu genel olarak görüyoruz. Mutasyonun olduğu bölgede daha yoğun bir artış şeklinde gözlemimiz yok. Mutasyonun bulaştırıcılığının daha fazla olduğunu biliyoruz.

Halen virülans üzerinde bir etkisinin olmadığını biliyoruz. Ama G. Afrika ve Brezilya için farklı birtakım yaklaşımlar söz konusu. Net bir şey şu anda söylemiyoruz. Şu dönemde özellikle tedbirler noktasında daha hassas davranmamız gerekiyor.

"2. doz aşıyı yaptırdım"
Bugün Bilim Kurulumuzdaki arkadaşlarımızla birlikte Şehir Hastanemizde ikinci doz aşımızı birlikte yaptırdık. 14 günlük gelen partinin analizleri tamamlandı. O nedenle 70 ve cuma günü 65 yaş üzeri olmak üzere takvimi genişletmiş olduk. Bundan sonraki dönemde 65 yaşa kadar vatandaşımızı sağlık kuruluşlarımızda aşılamaya davet ediyorum.

Önümüzdeki süreçte giderek aşılama tedarikiyle birlikte takvimi de genişleteceğiz. Bu dönemde daha önce 50 milyon doz aşı için sözleşme yapılmıştı. 50 + 50 milyon talebimiz şeklindeydi. 100 milyon doz aşının sözleşmesinin imzalandığını söyleyebilirim.

YÜZ YÜZE EĞİTİM

Bilim Kurulumuz görüşüyor. Zannediyorum bu hafta konuyla ilgili cevap vermiş olacağız. Şu an salgının geldiği seyir vakaların, son 2 hafta bir artış içinde olduğu, mutasyonların giderek varlığını artırdığı şeklinde. Özellikle yüz yüze eğitimin bu dönemde risk teşkil ettiğini şimdiden söyleyebilirim. Yüz yüze eğitime geçecek özellikle ilköğretim okulları için MEB'den listeleri almış olduk. Muhtemelen ay sonuna doğru öğretmenlerimizi de, özellikle eğitim başlanacak sınıflar için söylüyorum, aşılama takvimi başlamış olacak.

Aşı anlaşması sadece Çin ile mi yapıldı?
Bütün tedariki sağlanabilecek aşılarla ilgili devrede olduğumuzu belirtmek istiyorum. Biz inaktif aşıdan yana kullandık derken inaktif aşının geleneksel ve güvenilir aşı olduğunu, bu aşının özellikle temini için devrede olduk. Ama diğer aşılarla ilgili de, hem AstraZeneca, hem Sputnik, hem Pfizer-Biontech aşısıyla ilgili başından beri devrede olduk. Ama gönlümüz güvenilir aşıyı daha çok temin etmekten yana oldu.

Ben 4 ay kadar önce aşılarla ilgili bir Sputnik, iki Çin'den aşıyı alabilme potansiyelimizi düşünerek, üç Türk bilim insanlarımızın geliştirdiği Pfizer-Biontech aşısını alma potansiyelimizi düşünerek her üç aşı için de faz-3 çalışmasının Türkiye'de başlatılmasını istediğimi söylemiştim.

Başından beri bu üç aşı için faz-3 çalışmasını başlatmak istedik. Biontech başladı, Sinovac'ın faz-3 çalışması başladı, hatta biz destek verdik.

Sputnik için ise toksikolojisinin GLP şartlarında olmasıyla ilgili bir eksiklik vardı. Onunla ilgili de tamamlamak üzere geçen görüşmelerimizde karar verildi. Türkiye'de toksikolojisi GLP şartlarında sağlanmış olacak ama faz-3 çalışmasını bugüne kadar Türkiye'de yapmamış olduk.

Bıontech sözleşmesi
Biontech ile ilgili, başından beri Uğur Hoca'yla devrede oldum. Bu görüşmelerde bizim için önemli olan mart, en geç nisan ayında temin edilebilecek aşı olduğunu söyledim.

Uğur Hoca'yla görüştük, devamında istenen, sorunlu olan birtakım durumları da birlikte aştık. Dolayısıyla bu ay için Biontech aşısı ayrıca gelmiş olacak. Miktar olarak muhtemelen 500-800 bin gelmiş olacak. Ama mart sonunda 4.5-5 milyona yakın gelmiş olacak. 30 milyona kadar da opsiyonel olarak imzalanmıştı. İlave olarak Sinovac'tan 50+50 talebimiz vardı, ikinci 50 milyon için de sözleşme imzalandı. 130 milyona yakın aşının sözleşmesinin yapıldığını söyleyebilirim.

Aşı küresel bir savaşa döndü. Biz vatandaşımızı dünyada en az etkilenen ve bu tedariği sağlayan bir ülke olmak için yoğun bir çaba içerisindeyiz. Bundan sonraki süreçte 'Aşı bu kadar geldi, şu kadar gelecek' diye söylemekten yana değiliz. Dün ve bu sabah aşı geldi Türkiye'ye ama biz bunu hiç söylemedik, şimdi benden duyuyorsunuz.

Yerli aşıda son durum
Faz-2 çalışması bugün başlamış oldu. Erciyes Üniversitesi'nde faz-2 çalışması başlamış oldu. Zannediyorum 1 hafta-10 gün içerisinde en az 3 aşının faz-1 çalışması için de izin verilerek başlanmış olacak.

Önemli olan bu dönemde bu aşıları erken dönemde, yerli aşıyı geliştirebilir olmak. İnsan çalışmalarına safhasına geçilmiş oldu. Faz-3 çalışmasına, zannediyorum, nisan ayı ve sonrasında diğer aşılar da olmak üzere başlamış olacağız.

Biz gerektiğinde 1.5 milyona kadar, hatta 2 milyon bile olabilir, aşı yapabilir sağlık sistemi olarak potansiyele sahibiz. Sağlık sistemimizin güçlülüğünü ifade etmek için söyledim. 27 bine yakın aile hekimliğimiz var. Şu an 13 bine yakın aşı odamız var. Günde sadece 10 kişi aşılanmış olsa 400 bin eder. 50 kişi bir aşı odasına aşılanmış olsa 2 milyon yapar.

İkinci dozlarının garanti edilerek yol alınması gerektiğini baştan itibaren düşündük. Ama önümüzdeki süreçte bu tedarik daha yoğun bir şekilde sağlanırsa o durumda daha fazla aşı yaptığımızı vatandaşımız görmüş olur.

Mutasyonlu vaka olan iller
Mutasyonun tipine bağlı. Mutasyon eğer gerçekten o bölgede çok önemli bir sorun haline gelmişse o durumda o bölge için mutasyona özel birtakım yaklaşımlar tartışılır. Ama şu an mutasyon Türkiye için böyle bir sorun oluşturmadığını, her geçen gün il sayısının arttığını biliyoruz. Önümüzdeki dönemde vaka artışı, seyri bizim için daha anlamlı olacak.

Biz haftalık vaka sayısının 100 bin de görülen vaka sayısını pazartesiden itibaren açıklamak istiyoruz. Bazı illerimizde vaka sayılarının az, bazılarında yer yer fazla olduğunu biliyoruz