Enflasyon tam kapanma etkisiyle hız kesti

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Mayıs ayında tüketici fiyatları bir önceki aya göre yüzde 0,89 artış kaydetti. Çekirdek enflasyon da yüzde 16,99 oldu. Beklentiler, 7 aydır yükseliş eğilimini koruyan enflasyonun mayısta da hız kesmeyeceği, nisan ayında yüzde 17.14'e yükselen TÜFE'nin mayıs ayında yüzde 17,25 ile yeni bir tepe yapacağı yönündeydi.

TÜFE'de (2003=100) 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,89, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,39, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,59 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 14,13 artış gerçekleşti.

Mayıs'ta üretici fiyatlarındak yükseliş ivmesi ise devam etti. Mayıs'ta üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38,33 arttı. Aylık bazda artış ise yüzde 3,92 oldu.

En düşük artış alkollü içecekler ve tütün grubunda
TÜİK verilerine göre Yıllık en düşük artış yüzde 2,90 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 5,75 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 8,07 ile haberleşme ve yüzde 10,05 ile eğlence ve kültür oldu.

Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,39 ile ulaştırma, yüzde 21,79 ile ev eşyası ve yüzde 19,30 ile sağlık oldu.

Piyasanın beklentisi yüzde 17,23 olmuştu

Bloomberg HT Araştırma Birimi tarafından hazırlanan enflasyon anketinde Mayıs ayına ilişkin yıllık enflasyon beklentisi yüzde 17,23 olmuştu. Aylık bazda enflasyon beklentisi ise yüzde 1,44 olarak belirlenmişti.

19 kurumun katıldığı ankette en düşük beklentiyi paylaşan kurum Mayıs ayında aylık enflasyonun yüzde 1,18; yıllık enflasyonun yüzde 16,94 olarak gerçekleşmesini öngördü. En yüksek beklentiyi paylaşan kurum ise Mayıs ayında tüketici fiyatlarının aylık bazda yüzde 1,73; yıllık bazda ise yüzde 17,57 yükselmesini tahmin etti.

Mayıs ayında tam kapanma tedbirleri

Mayıs ayının ilk 17 gününde koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında tam kapanma tedbirleri uygulanmıştı. Önlemler kapsamında birçok mal ve hizmet satışı noktası kapalı kalırken talepte de gerileme izlenmişti. Analistler de tam kapanma tedbirlerinin enflasyon üzerinde etkili olabileceğini belirtmişti. Deutsche Bank Orta Doğu ve Doğu Avrupa Araştırma Müdürü Christian Wietoska bloomberght.com'a yaptığı yorumda Mayıs ayındaki tam kapanma nedeniyle enflasyonun yatay kalacağını belirterek ”Manşet enflasyon beklentimiz yüzde 17,1;aylık yüzde 1,34. Tam kapanmanın Lira'daki değer kaybı ve kur geçişkenliğinin etkilerini telafi ettiğini düşünüyoruz. Gıda enflasyonu Mayıs ayında da baskı altında olabilir. Mayıs'ta akaryakıttaki vergi artışının enflasyona Mayıs'ta 0,1 puan, Haziran'da 0,2 puanlık etkisi olabilir." değerlendirmelerini yapmıştı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu da yatırımcılarla yaptığı toplantıda Mayıs ayında enflasyonun bir miktar gerileyebileceğine işaret etmişti.

Mayıs ayının zam şampiyonu patates oldu

Mayıs ayının zam şampiyonu yüzde 41,57 ile patates oldu. İkinci sırada yüzde 36,37 ile havuç yer aldı. Hemen ardından tatil sezonunun yaklaşmasıyla paralel olarak otobüs biletleri ve tur paketleri yer aldı.

Öncü göstergeler yatay seyre işaret etmişti

Öncü göstergeler ise enflasyonda yatay bir seyre işaret etti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre Mayıs ayında perakende fiyatlarda yıllık artış yüzde 16'nın altında gerçekleşti.

Türk-İş'in Mayıs ayına ilişkin açlık ve yoksulluk araştırmasında yer alan gıda enflasyonu verileri de benzer şekilde yatay seyretmişti. Verilere göre Mayıs'ta Ankara'da gıda enflasyonu aylık bazda yüzde 2,28; yıllık bazda ise yüzde 16,07 artmıştı.

Mayıs'ta kurda yeni rekor kaydedilmişti
Nisan'da Türkiye'de tüketici fiyat endeksi yıllık yüzde 17,14 artışla 2 yılın en yüksek seviyesine yükselmişti. Bunun yanında enflasyonda Nisan ayıyla birlikte yükseliş serisi de 7. aya ulaşmıştı.

Mayıs ayına gelindiğinde Dolar/TL kurundaki yükseliş dikkat çekmişti. Dolar/TL kuru Mayıs ayının sonunda 8,61 seviyesini aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini görürken, ay genelinde Türk Lirası dolar karşısında yüzde 3 gerileme kaydetmişti.