Depremzedelerin Merak Ettiği Sorular Tek Tek Yanıtlandı
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Elazığ'da meydana gelen 6.8 şiddetindeki depremin ardından depremzede vatandaşların merak ettiği soruları tek tek yanıtladı.
AFETZEDELER İÇİN 7269 SAYILI KANUN KAPSAMINDA MUHTEMEL SORU VE CEVAPLAR;
HASAR TESPİT
1) Benim evime az hasar verdiler. Benim evim aslında ağır hasarlı. Ben ne yapacağım? Hasar tespitleri yapılmıştır. Binanızın hasar durumunun doğru olmadığını düşünüyorsanız, belirlenen 15 okuldaki irtibat noktalarına itiraz dilekçenizi verin. Binanız Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) teknik ekipleri tarafından tekrar incelenecek.
2) Benim evimi başkasının adına yazmışlar. Düzeltilmesini istiyorum. Belirlenen 15 okuldaki irtibat noktalarına itiraz dilekçesi verin. İtiraz tespitlerinde isminiz düzeltilecektir.
3) Ev sahibi benim, evimi kiracının adına yazmışlar. Bunu nasıl düzelttireceğim? İtiraz hasar tespitlerinde evin sizin adınıza yazılması için itiraz dilekçesi verin, İtiraz Hasar Tespitleri sırasında düzeltilecektir.
4) İtiraz tespitlerinden sonra bir daha tespit yapılacak mı? İtiraz tespitleri son tespitler. Bir daha tespit yapılmayacak. Bu tespitlerden sonra da hasar durumunuzun doğru olmadığını düşünüyorsanız mahkemeye gitmeniz gerekecek.
5) Konutum Orta hasarlı olarak tespit edildi. Orta hasarlı konutlar için devlet ne yapacak? AFAD size binanızın güçlendirilmesi için kredi verecek.
6) Binamı nasıl güçlendireceğim? Proje, mühendislik büroları ya da üniversitelerden güçlendirme projesi yaptırıp binanızı güçlendirebilirsiniz.
7) Binamı güçlendirmezsem ne olur? Orta hasarlı binanızın güçlendirmesini bir yıl içerisinde yaptırmazsanız, binanız için yıkım süreci başlatılacak.
8) Benim evim betonarme değildir, kerpiçten taştan yapılmıştır. Benim evime orta hasar verdiler, evim nasıl güçlendirilecek? Eviniz taş, kerpiç, briket gibi malzemelerden yapılmış yığma bir yapı ise, yıkılmasına muvafakat vermeniz halinde, size de AFAD tarafından konut yapılabilir.
9) Evim az hasarlı/hasarsız olarak tespit edildi. AFAD bize de konut yardımı yapacak mı? Hasarsız ya da az hasarlı bina sahipleri için AFAD kapsamında konut kredisi yardımı yapılmamaktadır.
10) Hasar tespit durumuna itirazı nereye yapacağım? Elazığ'da 15 okulda itiraz merkezleri kuruldu. İtirazlarınızı bu merkezlerde yapabilirsiniz. Bu merkezler itirazlarınızı en yakın yerden yapabilmeniz için özellikle bu amaçla kuruldu ve konu ile ilgili eğitim alan uzman personeller bu okullarda görevlendirildi.
11) Sivrice'de evim var. İtiraz etmek istiyorum. Elazığ dan itiraz dilekçesi verebilir miyim? Eviniz nerede olursa olsun, Elazığ merkezde belirlenen 15 merkeze itiraz dilekçesi verebilirsiniz. Ayrıca; bulunduğunuz ilçenin Kaymakamlığına da dilekçenizi verebilirsiniz.
12) Hasar tespitlerine itirazları ne zaman yapabilirim? Hasar tespit listeleri askıya çıkıldıktan, ilan edildikten sonraki 30 gün boyunca itiraz dilekçesi verebilirsiniz. İlk gün itiraz dilekçesi vermeniz ile 30'uncu gün vermeniz arasında bir fark yoktur.
13) Hasar tespit raporuma itirazımı yine aynı ekip mi inceleyecek? İtiraz hasar tespitleri kesin hasar tespitleri ile aynı usul ve yöntem ile yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın uzman mühendis mimarları tarafından yapılacak. Bununla birlikte; binanızın itiraz tespit çalışması kesin hasar tespitini yapan ekipten farklı teknik elemanlar tarafından yapılacak.
14) Benim babam hasta, onun yerine itiraz dilekçesi verebilir miyim? Babanız adına binasının incelenmesi için dilekçe vermenizde bir sakınca yok.
15) Bizim binamızda 10 aile oturuyor. Binamızın kesin hasar tespit sonucunun doğru olmadığını düşünüyoruz. Binada oturanların hepsinin itiraz dilekçesi vermesi şart mıdır? Bir bina için tek bir hasar derecesi verilmektedir. Bu yüzden, o bina da ikamet eden bir kişinin itiraz dilekçesi vermesi yeterlidir.
16) Benim evim ağır hasarlı ama ben AFAD'dan ev istemiyorum. Evim yine de yıkılacak mı? İstemezseniz AFAD size ev yapmaz ama her koşulda yasa gereği ağır hasarlı konutunuz yıkılacak.
NAKDİ YARDIMLAR
17) Benim konutum ağır hasarlı ama ben konteyner istemiyorum, AFAD bana nakdi yardım yapacak mı? AFAD tarafından; konteyner talep etmeyen ev sahibine 11.000 TL, konteyner talep eden ev sahibine ise 5.000 TL karşılıksız para yardımı yapılmaktadır. Kiracı olup konteyner istemeyene 5.000, konteyner isteyene ise 2.500 TL para yardımı yapılmaktadır.
18) Benim konutum yıkıldı, içinden eşyamı da çıkaramadım. Bana yardım yapabilecek misiniz? Eşyasını enkazdan çıkaramayanlara Elazığ Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından İl ve İlçe merkezlerinde 30 bin TL, köy ve kırsal mahallelerde ise 5 bin TL yardım yapılmaktadır.
19) Benim evim orta hasarlı. Bana da para yardımı yapacak mısınız? AFAD tarafından evi orta hasarlı olan ev sahiplerine 5.000 TL, kiracılara ise 2.500 TL yardım yapılmaktadır.
20) Benim işyerim ağır hasarlı. Bana da nakit para yardımınız olacak mı? Tüzel kişiliği olmayan işyerleri sahiplerine ve kiracılarına tek sefere mahsus olmak üzere 2.500 TL yardım yapılmaktadır.
KONTEYNER YARDIMI
21) Kimlere konteyner verilecek? Konteyner verilirken öncelik sırası aşağıdaki gibi olacak; 1. Öncelik; fiilen oturmakta olduğu evi yıkık, acil yıktırılacak veya ağır hasarlı tespit edilip, oturabileceği başka bir evi olmayanlardan aşağıdaki şartları taşıyanların olacak; a) Şehit yakınları, gaziler b) Hanede bebeği olanlar, hamileler, c) Hanede yatalak veya ağır hastası olanlar, d) Hanede engelli bireyi olanlar, e) 8'nci ya da 12'nci sınıfta okuyan çocuğu sınava girecek aileler. 2. İkinci sırada; fiilen oturmakta olduğu evi sırasıyla yıkık, acil yıktırılacak, ya da ağır hasarlı olup, oturabileceği kendine ait başka bir evi bulunmayanlar olacak. 3. Üçüncü sırada; fiilen oturduğu evi orta hasarlı tespit edilip, oturabileceği başka bir evi olmayan aşağıdaki şartları taşıyanlar olacak; a) Şehit yakınları, gaziler b) Hanede bebeği olanlar, hamileler, c) Hanede yatalak veya ağır hastası olanlar, d) Hanede engelli bireyi olanlar, e) 8'nci ya da 12'nci sınıfta okuyan çocuğu sınava girecek aileler. f) Hanede 65 yaş üstü birey olanlar g) Sosyal-ekonomik destek (SED) kapsamında olanlar. 4. Dördüncü öncelik; boş yer kalması halinde, fiilen oturmakta olduğu evi orta hasarlı olup, oturabileceği kendine ait başka bir evi bulunmayanların olacak.
22) Benim evim ağır hasarlı ama ben kiracıyım. Ben de konteynerden faydalanabilir miyim? Yukarıda verilen sıralama ve koşullarda konteyner dağıtımı yapıldıktan sonra, kalması halinde size de konteyner verilebilir.
23) Benim evim İlk tespitlerde az hasarlı tespit edilmişti ama Kesin/İtiraz tespitlerinde ağır hasarlı raporu verdiler. AFAD bana da konteyner verecek mi? Kesin ve İtiraz hasar tespitlerinde konutları ağır/yıkık ve orta hasarlı olarak tespit edilenler de yukarıdaki şart ve sıralama da konteyner imkanının dan faydalanabilecek.
24) Ben kiracıyım, benim evim hasarsız tespit edildi. Bana da konteyner verecek misiniz? Şu aşamada evi hasarsız yada az hasarlı olan kiracılara Konteyner verilmiyor.
HAK SAHİPLİĞİ, BORÇLANDIRMA
25) Kime ev yapılacağı nasıl belirlenecek? Hasar tespit çalışmaları tamamlanınca Hak Sahipliği çalışmaları başlayacak. Bu çalışmalarda, hasar tespit sonuçları dikkate alınarak kimin adına ev yapılacağı belirlenecek.
26) Benim DASK'ım var, evimi de ÇŞB ağır hasarlı olarak tespit etti. AFAD bana ev yapacak mı? DASK'ınız varsa; hem AFAD size ev yapacak, hem de DASK'tan para alabileceksiniz.
27) Benim Elazığ merkezde 2 tane evim var, birine ağır hasar verdiler, diğerine az hasarlı/hasarsız dediler. Ne olacak? Elazığ merkezde hasarsız/az hasarlı ikinci bir eviniz varsa, Elazığ merkezdeki diğer eviniz ağır hasarlı olsa bile AFAD size yeni ev yapmayacak. Ancak; örneğin Elazığ merkezdeki eviniz ağır hasarlı, bir tane de Sivrice de hasarsız eviniz varsa bu durumda hak sahibi olabileceksiniz.
28) Benim evime ağır hasar verdiler. Benim eşimin üzerine bir tane daha evimiz var, ona da hasarsız dediler. Ne olacak? Eviniz ağır hasarlı bile olsa, eşinizin adına hasarsız ya da az hasarlı bir eviniz daha varsa AFAD size ev yapamayacak.
29) Benim Elazığ merkezde 2 tane evim var. İkisine de ağır hasar verdiler. AFAD bana 2 tane ev yapacak mı? Kaç tane ağır hasarlı eviniz olursa olsun AFAD size bir tane ev yapacak.
30) Benim Elazığ'da bir evim var, bir evimde Elazığ merkeze bağlı bir köyde. İkisine de ağır hasar verdiler. AFAD bana iki ev içinde kredi verecek mi? AFAD size sadece bir ev için konut kredisi verecek.
31) Benim Elazığ'daki evime ağır hasar verdiler. Bir tane de Ankara'da evim var. Bende ev sahibi olabilir miyim? Bu durumda hak sahibi olmanız için bir engel yok.
32) Benim evime ağır hasar verdiler ama ben kiracıyım. Bana ev yapılacak mı? Kiracılara konut kredisi verilmiyor. Hak sahipliği koşullarını taşıması halinde ev tapuda kimin üzerine ise AFAD onun adına ev yapacak.
33) Benim evime ağır hasar verdiler ama benim evimin ruhsatı yok. AFAD bana da ev yapacak mı? Başkasının arsasının üzerine ev yaptıysanız, eviniz ruhsatsız ise AFAD size ev yapamaz.
34) Ben evliyim, çoluğum çocuğum var, babamla birlikte aynı evde oturuyoruz, evimize ağır hasar verdiler. Babama da bana da ev yapılacak mı? Size ev yapılmayacak. Sadece babanız adına ev yapılacak.
35) Ben evliyim, benim evime ağır hasar verdiler ama benim evim babamın üzerine kayıtlı. AFAD bana da ev yapacak mı? Ev babanızın üzerine kayıtlı dahi olsa, babanızdan ayrı bir evde oturuyorsanız ve evli iseniz AFAD size de ev yapacak.
36) Benim evim köyde, ben evimi kendim yapsam olur mu? Evini yapana yardım (EYY) diye bir yöntem var. AFAD tarafından yer seçim onaylanan yerde siz evinizi yapacaksınız, evinizi yaptıkça AFAD size parasını verecek.
37) Benim evim ağır hasarlı, evli çocuğumun oturduğu bir evim daha var. Devlet bana ev yapacak mı? Oturduğunuz ev ağır hasarlı olsa dahi, Evli çocuğunuzun oturduğu ve size ait olan ev hasarsız ya da az hasarlı ise hak sahibi olamazsınız.
38) Benim 2 tane evim var. Biri ağır hasarlı, diğeri orta hasarlı. İkisinden de hak sahibi olabilir miyim? Sadece birinden hak sahibi olabilirsiniz. Hangisini isterseniz AFAD ona göre size kredi verecektir.
39) Şehir merkezindeki evler nasıl yapılacak? Şehir merkezindeki evleri TOKİ ya da ÇŞB tarafından yapılabilir. Köylerde ise ihaleli ya da Evini Yapana Yardım (EYY) yöntemiyle yapılabilir. Hangi yöntemle ev yapılacağına vatandaşımızın taleplerini dikkate alarak devletimiz karar verecek.
40) Daha önceden yapılmış hazır konutlardan afet kapsamında hak sahibi olabilir miyim? İsterseniz AFAD hazır konut kredisi de veriyor.
41) Benim işyerim, ahırım ağır hasarlı tespit edildi. AFAD bana da yardım edecek mi? Eğer isterseniz, AFAD ağır hasarlı ahır ve işyerleriniz için de, hak sahibi olmanız halinde yeni işyeri ve ahır yapacak.
42) AFAD evleri karşılıksız mı yapacak yoksa ev parasını benden alacak mı? AFAD ağır ve orta hasarlı binalar için kredi yardımı yapacak. Vatandaşlarımız bu yardımı uygun şartlarda devlete geri ödeyecek.
43) AFAD yeni ev parasını bana peşin elden veremez mi? Elden nakit para verilmesi söz konusu değil. Örneğin; EYY yöntemi ile evinizi yaptığınız durumda evinizi yaptıkça, inşaatın seviyesine göre hak ediş usulü AFAD size ödeme yapacak. Evin maliyetinden sizi borçlandıracak. Sizde bu maliyeti geri ödeyeceksiniz.
44) AFAD beni konut için ne kadar borçlandıracak? Konut yapım yöntemine göre bir konut maliyeti çıkacak. Çıkan rakamı vatandaşımız; ilk 2 yılı ödemesiz olmak üzere, toplam 20 yılda faizsiz olarak eşit taksitlerle geri ödeyecek.
45) Ben kredi borcumu nasıl ödeyeceğim? AFAD yaptığı konut için sizden 2 yıl herhangi bir ödeme istemeyecek, sonraki 18 yılda eşit taksitlerle, faizsiz olarak borcunuzu ödeyeceksiniz.
46) Ahır için ödeme şartları nelerdir? Ahır yapım yöntemine göre bir ahır maliyeti çıkacak. Çıkan rakamı vatandaşımız; ilk 2 yılı ödemesiz olmak üzere, toplam 20 yılda faizsiz olarak eşit taksitlerle geri ödeyecek.
47) İşyeri için ödeme şartları nelerdir? İşyeri yapım yöntemine göre bir işyeri maliyeti çıkacak. Çıkan rakamı vatandaşımız; ilk 2 yılı ödemesiz olmak üzere, toplam 10 yılda, 4 faizle, eşit taksitlerle geri ödeyecek.
48) Devlet evleri kaç katlı, kaç m2 yapacak? Evler kırsalda genellikle tek katlı, şehir merkezlerinde ise çok katlı olacak. Kat sayısı ve evin metrekaresi gibi detaylar ev yapımı ve projelendirme aşamasında netleşecek.
49) Hazır konut kredisinin geri ödeme şartları nelerdir? AFAD size hazır konut bulduğunuzda 161 bin lira (2019 yılı rakamı) hazır konut kredisi verecek. Bu parayı 20 yılda eşit taksitlerle faizsiz olarak geri ödeyeceksiniz.
50)Orta hasarlı konut için AFAD bize ne kadar para verecek? AFAD orta hasarlı konutunuz için 27 bin, orta hasarlı ahırınız için 18 bin lira kredi verecek. Bu kredi ile güçlendirme yaptıracaksınız. Bu krediyi ilk 2 yılı ödemesiz, toplam 10 yılda eşit taksitlerle, faizsiz geri ödeyeceksiniz.
51) AFAD orta hasarlı işyeri için de kredi verecek mi? AFAD işyerinizi güçlendirmeniz için size kredi verecek. Bu kredi miktarı 2019 yılı için 18 bin TL idi, 2020 yılı için bu rakam yeniden belirlececek. Bu krediyi ilk 2 yıl ödemesiz olmak üzere, toplam 5 yılda, 4 faizle eşit taksitlerle geri ödeyeceksiniz.
52) Bizim binamız orta hasarlı tespit edildi. 10 tane daire var 5 kişi güçlendirmek istedi 5 kişi yıkılıp yenisinin yapılmasını istedi? Bu durumda ne olacak? Bu durumda vatandaşlarımızın güçlendirme kredisi alabilmesi için kat mülkiyeti kanunu gereğince arsa payı olarak 50'den fazla malikin rızası olması gerekir.
YER SEÇİMİ
53) Konutumun nereye yapılacağı ne zaman belli olacak? Önce hasar tespitleri tamamlanacak, sonra hak sahipliği çalışmaları yapılıp kimlere konut yapılacağı netleştirilecek, ondan sonra yapılacak yer seçimi çalışmaları ile konutunuzun nereye yapılacağı kesinleştirilecek.
54) Benim yeni konutumu nereye yapacaksınız? Öncelikle kendi yerinize yapılıp yapılamayacağına bakılacak. Uygunsa buraya yapılacak. Uygun değilse; devletin size göstereceği ve bedelsiz yada kamulaştırma yoluyla edindiği araziye konutunuz yapılacak.
55) Benim köydeki evim yıkıldı. AFAD bana şehirde ev verebilir mi? Genelde yıkılan eviniz nerede ise orada ev yapılıyor. Ancak, köyde yerinizin olmaması, hazine, mera, köy tüzel kişiliğine ait yer ya da kamulaştırılacak arazi bulunmaması halinde yapılabilir. Bu durumlar AFAD tarafından yapılacak yer seçimi çalışmalarında netleştirilecek.
56) Konutum ne zaman yapılıp tamamlanacak? Şehir merkezinde konutlar çoğunlukla TOKİ tarafından yapılacak. Projelendirme çalışmaları başladı. 1 yıl içinde konutların teslim edilmesi planlanmaktadır.